OPENBARE BIBLIOTHEEK

De Bib
Jij hoort erbij

Jaarverslag 2018

Wist je dat 57% van de Bruggelingen in 2018 de bibliotheek bezocht? Om te lezen, bij te leren, één van onze activiteiten mee te pikken of gewoon voor de gezelligheid. In de 14 vestigingen zorgen onze bibmedewerkers voor een toegankelijke bib, ook digitaal. Ze staan je te woord, werken achter de schermen en koesteren onze waardevolle erfgoedcollecties. De gebouwen, de collecties en de hele dienstverlening zijn er op gericht iedereen te bedienen, zonder uitzondering. Want De Bib, daar hoor jij bij.

Menu

De bib in cijfers

01
452006 452006 ontleningen in de filialen
532790 532790 ontleningen in de hoofdbibliotheek
57% 57% van de Brugse bevolking bezocht de bibliotheek in 2018
14 744 Bibliotheek J.F. Willems Zeebrugge 11 501 Bibliotheek Lissewege Lissewege 8 782 Bibliotheek De Schorre Dudzele 10 372 Bibliotheek De Arend Koolkerke 29 405 Bibliotheek De Garve Sint-Jozef 23 888 Bibliotheek De Dijk Sint-Pieters 532 790 Hoofdbibliotheek Biekorf Brugge 68 911 Bibliotheek De Zorge Sint-Kruis 10 006 Bibliotheek Sint-Thomas Male 435 Sprinterbibliotheek Brugge 11 387 Bibliotheek Lode Zielens Brugge 113 496 Bibliotheek Daverlo Assebroek 87 066 Bibliotheek Sint-Andries Sint-Andries 62 013 Bibliotheek Sint-Michiels Sint-Michiels

Ontleningen in de verschillende filialen

De voorbije jaren investeerden we sterk in de infrastructuur van verschillende filialen. Het aantal ontleningen gaat er in stijgende lijn. Vooral jonge gezinnen en senioren brengen vaak een bezoek aan de buurtbibliotheek.

Enkele cijfers waar we trots op zijn

38331 38331 nieuwe items in de collectie over alle vestigingen
516093 516093 bezoekers in Hoofdbibliotheek Biekorf
41409 41409 bezoekers voor de expo ‘Haute Lecture by Colard Mansion’
81 81 medewerkers verdeeld over 14 vestigingen
85 85 vrijwilligers verdeeld over 14 vestigingen
249 249 openingsuren per week van alle vestigingen samen
686 686 huisbezoeken voor 'bibliotheek aan huis'

Leesplezier

02

Met tal van activiteiten voor volwassenen en kinderen profileert de bib zich als een plek van literaire en culturele betekenis. In samenwerking met verschillende partners zorgen we ervoor dat lezen en literatuur een prominente plek krijgen in de Brugse samenleving.

 2010 2010 gereserveerde tickets voor het Jeugdboekenfeest
2061 2061 bezoekers voor voordrachten, workshops, gedichtendag… (volwassenen)
1100 1100 kinderen genoten van 'Tussen d'oortjes'

Jeugdboekenfeest

Op zondag 11 maart organiseerden we de zeventiende editie van het Jeugdboekenfeest. Op zaterdagavond klokten we af op 2010 vooraf gereserveerde tickets voor de tientallen gratis activiteiten. Bekende namen waaronder Leo Timmers, Sabine De Vos, Stefan Boonen en Melvin, striptekenaar Nix en Sabien Clement sierden de affiche. Ook de Brugse drukker Colard Mansion kreeg een plaatsje in het programma. Naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Haute Lecture by Colard Mansion’ werkten we een familiezoektocht uit rond deze mysterieuze figuur die in Brugge actief was in de late middeleeuwen.

Bekijk aftermovie

Samenleesgroep

In mei startten we een nieuwe Samenleesgroep in Sint-Michiels. De formule is eenvoudig. Een vrijwilliger leest een kortverhaal voor, daarna wordt er bij een kopje koffie of thee over gepraat. Deze laagdrempelige manier om kennis te maken met literatuur en nieuwe mensen te ontmoeten, spreekt het publiek duidelijk aan.

“Deze Samenleesgroep is heerlijk. De begeleidster is neutraal, schept ruimte en tijd om je eigen mening te vormen en te geven en luistert met aandacht. De gekozen teksten zijn gevarieerd en de deelnemers gaan met respect en luisterbereidheid met elkaar om.” Mieke, deelnemer Samenleesgroep Sint-Michiels

Leesbrigade

In 2018 pakten we uit met een nieuwe campagne voor de Leesbrigade. Zes bibliotheekmedewerkers delen hun leestips.

Ontdek de leesbrigade

Meertalige voorleesmomenten

Tijdens de Voorleesweek gaf de bib het startschot voor een reeks meertalige 'Tussen d'oortjes' rond de bekende prentenboeken van Rikki. Eerst lezen we het boek voor in het Nederlands, daarna in een andere taal. Aansluitend gaan de kinderen creatief aan de slag met het verhaal en de gebruikte talen. De eerste vier voorleesuurtjes waren in het Arabisch, Pools, Roemeens en Chinees.

“In Roemenië heb ik letterkunde gestudeerd. Toen ik pas in België was, voelde ik me verloren, zonder mijn bib, mijn boeken en mijn vertrouwde taal. Ik denk dus dat kinderen die een andere thuistaal hebben het heel fijn vinden om een verhaal in die taal te horen. Ik ben ervan overtuigd dat dit soort initiatieven voor jonge kinderen heel waardevol zijn om een talenknobbel te ontwikkelen. Ook voor Nederlandstalige kindjes is het een verrijking om eens een andere taal te horen.” Larisa Lipan, bibliotheekmedewerker en voorlezer tijdens de meertalige ‘Tussen d’oortjes’

Lees Meer!

Het boekenprogramma van de Openbare Bibliotheek in het Concertgebouw is een vaste waarde. Gastvrouw Ann De Bie interviewt telkens drie auteurs over hun werk. In 2018 waren daar opnieuw grote namen bij, waaronder Joke Van Leeuwen, Tom Lanoye, Peter Verhelst en Oscar van den Boogaard.

Herbeluister de interviews

Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen

De KJV (Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen) brengt kinderen en jongeren van 4 tot 16 jaar in contact met goede, recente jeugdboeken. De Openbare Bibliotheek Brugge coördineert de werking van de KJV in Brugge. Ruim 100 enthousiaste jonge lezers komen op vaste tijdstippen tijdens het schooljaar samen in Hoofdbibliotheek Biekorf om de 8 KJV-boeken te bespreken en hun stem uit te brengen.

“Dat er verschillende genres aan bod komen, vind ik echt een verrijking. Ieder kind heeft zijn of haar eigen favoriete genres, maar ik ben ervan overtuigd dat je bijleert als je eens een boek uitleest dat je eigenlijk niet zo graag leest. Ik merk dat nu bij mezelf ook. Dankzij de KJV heb ik een hele waaier aan genres ontdekt die ik anders misschien nooit had leren kennen.” Frauke Delbare, gestart als KJV-lid en al ruim 10 jaar KJV-begeleider

E-inclusie, geletterdheid en persoonlijke ontwikkeling

03

De bibliotheek bevordert geletterdheid als basisvaardigheid om mee te kunnen in de maatschappij. We zetten ons in om individuele bezoekers toegang en begeleiding te bieden bij digitale media en organiseren activiteiten om de informatiegeletterdheid te bevorderen. We werken hiervoor samen met heel wat partners waaronder Vormingplus, Open School en verschillende stadsdiensten.

 2336 2336 bezoekers tijdens de opening van het Taalpunt Nederlands
1158 1158 uitgedeelde pakketten aan baby's en peuters voor het project Boekstart
28 28 begeleide rondleidingen voor anderstaligen

Taalpunt Nederlands en Taalpunt Jeugd

Op 17 november opende in Hoofdbibliotheek Biekorf officieel het Taalpunt Nederlands en het Taalpunt Jeugd. Daar bundelen we voortaan het aanbod voor wie Nederlands leert of wil oefenen. Een overzichtelijk gepresenteerde collectie en advies op maat helpen nieuwe bezoekers op weg.

“Een bezoek aan de bib is een vaste uitstap voor wie het traject Nederlands voor anderstaligen volgt bij SNT (Centrum voor volwassenenonderwijs). Met het Taalpunt Nederlands kunnen we deze mensen nog duidelijker wegwijs maken in ons aanbod. Maar we willen even goed laaggeschoolde mensen bereiken die manieren zoeken om hun Nederlands te oefenen.” Dominique Mortier, coördineert de aankoop van anderstalige collecties en collecties NT2 voor volwassenen

Digitale week en Digidokters

De Digitale Week is een jaarlijkse campagne om mensen digitale vaardigheden bij te brengen, ze mediawijs te maken en volop te laten genieten van de mogelijkheden van digitale cultuur. Tijdens de Digitale Week (19 oktober - 4 november 2018) zetten ook wij onze digitale producten in de kijker én organiseerden activiteiten met een digitale toets. Naar aanleiding van de Digitale Week deden we in samenwerking met Vormingplus ook een oproep naar ‘Digidokters’ – vrijwilligers die hun digitale vaardigheden willen inzetten om IT-vragen van bibliotheekbezoekers te beantwoorden. Vanaf 2019 zullen zij op vaste tijdstippen het Digipunt in Hoofdbibliotheek Biekorf bemannen.

Project boekgewenning voor kinderen in de gevangenis

De Openbare Bibliotheek Brugge beheert de gevangenisbibliotheek en organiseert één keer per maand een namiddag ‘boekplezier’ in de afdeling moeder-kind van de Brugse gevangenis. Het is het eerste project rond voorschoolse leesbevordering binnen het Vlaamse gevangeniswezen. Het project kwam tot stand dankzij een samenwerking tussen de Openbare Bibliotheek Brugge, de dienst Justitieel Welzijnswerk van CAW Noord-West-Vlaanderen, de Rode Antraciet en de gevangenis.

“Een mama vertelde me dat ze ook los van de voorleesmomenten wel eens met haar zoontje in een boek kijkt. Daar haal ik voldoening uit. Als voorlezer ben ik ook ambassadeur van het project ‘Boekstart’, waarbij kindjes op de leeftijd van 6 maanden en 15 maanden een gratis boekenpakket ontvangen. Ik vind het zo fijn om kinderen te laten kennismaken met taal. En ook deze kinderen moeten die kans krijgen.” Mar, één van de vrijwilligers van het project boekgewenning

Met de klas naar de bibliotheek

04

Met onze Zevensprong-projecten bereiken we alle Brugse lagere scholen, van de derde kleuterklas tot het zesde leerjaar. Ook voor het secundair onderwijs hebben we een gevarieerd aanbod waarin leesbevordering, informatievaardigheden, erfgoededucatie en mediawijsheid centraal staan.

Aantal klassikale ontleningen 1953 1953
Rondleidingen voor klassen van het derde kleuter en basisonderwijs 282 282
Rondleidingen voor klassen van het secundair onderwijs 131 131

De Buitensprong

Naast de ‘Zevensprong’ lanceerden we in het schooljaar 2017-2018 de ‘Buitensprong’. We bieden een menu aan van verschillende actieve, speelse projecten voor leerlingen van het Buitengewoon Lager Onderwijs. Zo maken we hen wegwijs in onze bibliotheek of laten we hen even wegdromen in de wondere wereld van verhalen.

“Ik kreeg positieve reacties van de coördinator en de kinesiste van de school. De kinderen vinden het fijn dat ze veel zelf mogen doen en niet te lang aan één stuk moeten luisteren. Ze gaan ook helemaal op in het verhaal en het spel.” Isabelle Broeckaert, Bibliotheekmedewerker over de Buitensprong in Bibliotheek Daverlo

OKAN-klassen

Nieuw in 2018 zijn de specifieke rondleidingen voor OKAN-klassen (onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers). We laten de jongeren kennis maken met de bib en tonen welk materiaal ze kunnen gebruiken om Nederlands te oefenen.

Boekenproeverij

46 klassen namen in 2018 deel aan een boekenproeverij. Deze workshop - deels in de klas en deels in de bib - helpt leerlingen ontdekken welk type lezer ze zijn en maakt hen wegwijs in het ruime aanbod in de jeugdafdeling en in de afdeling voor volwassenen.

Om de twee jaar stellen de collectievormers van de Openbare Bibliotheek Brugge voor elke graad van het secundair onderwijs een uitgebreide leeslijst samen. Veel Brugse klassen maken gebruik van deze leeslijsten.

Ontdek de leeslijsten

Schrijf- en fotografiewedstrijd

Samen met Brugge Plus en vzw Zwerm werd een nieuw Vel-tegen-velproject ontwikkeld rond de boeken van Ransom Riggs ‘De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine’. We gingen telkens aan de slag met twee klassen. De ene klas maakte een mysterieuze foto, de andere klas verzon er een kortverhaal bij onder begeleiding van schrijfster Lara Taveirne. De workshops en de prijsuitreiking vonden plaats in Hoofdbibliotheek Biekorf.

Ontdek de inzendingen
+5 foto's te bekijken in dit album

Leesplankjes met Colard Mansion en Greet Bosschaert

Illustrator Greet Bosschaert ging met leerlingen uit het vierde leerjaar creatief aan de slag met letters en oude druktechnieken. Ze liet zich inspireren door de letters van Colard Mansion. De leerlingen maakten hun kunstwerk op leesplankjes.

Ontdek de kunstwerkjes
+11 foto's te bekijken in dit album

Erkende erfgoedbibliotheek

05

De Openbare Bibliotheek Brugge beheert een van de belangrijkste erfgoedcollecties in Vlaanderen en draagt sinds 2011 het kwaliteitslabel erkende erfgoedbibliotheek. De historische kern wordt gevormd door o.a. de bibliotheken van de voormalige cisterciënzerabdijen Ten Duinen (°Koksijde,1128) en Ter Doest (°Lissewege,1175).

Vandaag huisvest Hoofdbibliotheek Biekorf de grootste collectie middeleeuwse manuscripten in Vlaanderen, incunabelen (boeken gedrukt voor 1501) en oude drukken, een indrukwekkende collectie historische kranten, Brugse privébibliotheken en het Guido Gezellearchief. Een aantal boeken en collecties zijn erkend als Vlaams Topstuk.

Hoogtepunt in 2018 was de tentoonstelling ‘Haute Lecture by Colard Mansion’. De expo, een samenwerking van de Openbare Bibliotheek en Musea Brugge, introduceerde het mysterieuze verhaal van Colard Mansion en de bourgondische boekenwereld in Brugge voor het eerst aan een groot publiek. We klokten af op 41 409 bezoekers. Niet alleen deze prestigieuze tentoonstelling, maar ook tal van aanwinsten en bewaargevingen maken van 2018 een waar topjaar voor onze erfgoedbibliotheek.

 5269 5269 aanvragen in de leeszaal
327000 327000 pagina’s historische kranten online
41409 41409 bezoekers voor de expo ‘Haute Lecture by Colard Mansion’

Haute Lecture by Colard Mansion

Van 1 maart tot 3 juni 2018 liep in het Groeningemuseum de expo ‘Haute Lecture by Colard Mansion’, over de belangrijkste boekenondernemer in Brugge in de late middeleeuwen. De incunabelen uit de Openbare Bibliotheek Brugge en de Bibliothèque nationale de France werden aangevuld met exemplaren uit tal van bibliotheken van over de hele wereld. De werken van Mansion werden tentoongesteld samen met unieke stukken van tijdgenoten, waaronder het allereerste gedrukte boek in het Engels en het oudste voorbeeld van een miniatuur in de zgn. illusionistische stijl.

Enkele sfeerbeelden Meer over de Expo Bekijk video
+3 foto's te bekijken in dit album

Herkomst van de bezoekers van Haute Lecture

41409 41409
Totaal aantal bezoekers
12% UK 29% BELGIË 29% FRANKRIJK 9% VS

Aankoop manuscript Colard Mansion

In September 2018 kocht de Stad met middelen van het Museaal Collectiefonds het handschrift ‘La Pénitence d’Adam’ van Colard Mansion aan. Een stukje uniek Brugs erfgoed keert hiermee terug naar de stad waar het meer dan 500 jaar geleden vervaardigd werd. 

Meer over dit unieke stuk

Bewaargeving middeleeuwse getijdenboeken Stichting Jean Van Caloen

Op 1 april 2018 werd de collectie handschriften uitgebreid met 31 verluchte manuscripten die door de Stichting Jean Van Caloen / Kasteel van Loppem aan onze bibliotheek in bewaring werden gegeven. Het zijn overwegend getijden- of gebedenboeken van de 13de tot de 16de eeuw.

Lees meer
+25 foto's te bekijken in dit album

Participatieproject correspondentie Guido Gezelle

Een tiental vrijwilligers van het Brugse Guido Gezellegenootschap buigt zich sinds april 2017 over de briefwisseling van Guido Gezelle. Ondertussen zijn 500 brieven volledig getranscribeerd. Het ultieme doel van het project is een wetenschappelijke online teksteditie van de volledige brievenverzameling die in het Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge bewaard wordt.

Ontdek meer

Het eerste Laurinusboek voor Brugge

Op de boekenveiling van het Parijse antiquariaat Librairie Giraud-Badin kochten we een bijzondere 16de-eeuwse druk. Het gaat om een boek uit de bibliotheek van de Brugse humanist Marcus Laurinus (1525-1581). Met deze aankoop komt voor de eerste keer een Laurinusboek opnieuw en definitief naar Brugge.

Meer info

Rik Wouters en Guido Gezelle

Het Guido Gezellearchief kon in het voorjaar van 2018 een uniek stuk aankopen. Het gaat om een  spreuk van Guido Gezelle met een sierlijke illustratie van Rik Wouters. Het document heeft niet alleen een esthetische waarde, maar is ook zeer relevant voor de receptie van Gezelle in artistieke middens in het begin van de twintigste eeuw.

Lees meer Meer aanwinsten voor het Gezellearchief

Collectie op reis

Topstukken uit onze erfgoedbibliotheek zijn vaak op tentoonstellingen te bewonderen, ook in het buitenland. Zo was Ms. 321, een gebedenboek van ca. 1410 dat mogelijk gemaakt is voor Jacoba van Beieren (1401-1436), te zien op de tentoonstelling ‘Ik, Maria van Gelre’, van 13 oktober 2018 tot 
6 januari 2019 in Nijmegen.

Meer info over dit getijdenboek

Brugge in 100 objecten

Twee jaar lang, tijdens de restauratie van het Gruuthusemuseum, dook Musea Brugge in de geschiedenis van de stad aan de hand van 100 erfgoedobjecten uit Brugse erfgoedinstellingen. Wekelijks werden op een blog de verhalen achter het object verteld.
Naar aanleiding van Erfgoeddag 2018 met het thema KIEZEN wilde Musea Brugge graag weten welk object het publiek het meest aansprak. De ‘Excellente cronike’ uit de collectie van onze erfgoedbibliotheek haalde het meeste stemmen.

Meer hierover

Maximaal digitaal

06

De steekkaartencatalogus behoort voorgoed tot het verleden, want alle items in de bibliotheek zijn online ontsloten. 404 952 records, om precies te zijn. En die online catalogus werd het afgelopen jaar 810 150 keer doorzocht. Steeds meer leners doen ook een beroep op Mijn Bibliotheek om items te reserveren of de uitleentermijn te verlengen.

46% 46% van de leners gebruikt Mijn Bibliotheek
810150 810150 zoekacties in de catalogus
404952 404952 records in de online catalogus
327000 327000 pagina’s historische kranten online
9025 9025 artikels gelezen via Gopress krantenarchief

E-readers in alle filialen

In 2017 startten we in Hoofdbibliotheek Biekorf en vier grote filialen met het uitlenen van e-readers. Sinds 2018 kun je ook in alle filialen terecht voor e-boeken. Je kunt een e-reader lenen voor 4 weken. Op de reader plaats je maximum 3 e-boeken tegelijk. Je hebt keuze uit ruim 1500 titels. Het afgelopen jaar werden 2354 e-boeken ontleend.

Ontdek alle e-boeken in de collectie

ErfgoedBrugge.be

De Openbare Bibliotheek Brugge zet sterk in op het digitaliseren en online toegankelijk maken van de collecties van de erfgoedbibliotheek. Vaak gebeurt dit in samenwerking met andere partners, zoals voor het project ‘Bronnen in context’. Op de website ErfgoedBrugge.be kun je unieke Brugse historische bronnen doorbladeren. Je vindt er ook verdiepende artikels, tekstedities en vertalingen, uitleg bij de iconografie en gedetailleerde registers. Ook de online collectie historische kranten van de bib – 327.000 pagina’s intussen – kun je op deze website doorzoeken.

Ontdek ErfgoedBrugge.be

Gratis films streamen op Dalton.be

Als lid van de Openbare Bibliotheek Brugge kun je sinds eind april 2018 gratis films streamen via Dalton.be. Je vindt er de beste documentaires van DOCVILLE, de strafste kortfilms die te zien waren op het Kortfilmfestival Leuven, de bijzonderste wereldcinema van MOOOV filmfestival en de leukste kinder- en jongerenfilms van JEF. Door mee te stappen in dit pilootproject bieden we onze bibliotheekleden een waardevol alternatief op de grote streamingdiensten met een meer commercieel aanbod.

Bekijk video

De mensen achter de bib

07
“Uit het gebruikersonderzoek van 2018 blijkt dat 87% van de bezoekers zeer tevreden is over de dienstverlening van onze bibliotheek. Een mooie pluim is dat voor onze medewerkers en vrijwilligers die zich dagelijks inzetten voor een warme bib waar iedereen welkom is. Bedankt ook aan de leden van het beheersorgaan voor jullie advies en kritische blik, en aan de Vrienden van de Biekorfbibliotheek voor jullie steun en ambassadeurschap. Samen met jullie kijken we positief de komende jaren tegemoet, met een vernieuwde bibliotheek in Sint-Kruis, een gloednieuwe site in Sint-Michiels, inspirerende projecten in Lissewege, Sint-Pieters en de Stadsrepubliek in het centrum. Ambitieuze projecten die bewijzen dat de bib hip is en nog steeds hipper wordt.” Koen Calis, Directeur-bibliothecaris
Bibliotheekmedewerkers voor en achter de schermen 81 81
Vrijwilligers: KJV-begeleiders, voorlezers, participatieproject Guido Gezelle, … 85 85

Directeur-bibliothecaris Leen Speecke met pensioen

Op 1 mei 2018 namen we afscheid van onze directeur Leen Speecke, een grande dame van de Vlaamse bibliotheekwereld, die niet alleen lokaal, maar ook voor de sector veel heeft betekend. Ze gaf de fakkel door aan Koen Calis. META, het tijdschrift van de VVBAD, publiceerde een dubbelinterview.

Lees het interview met Leen Speecke en Koen Calis